Η Δανία, η Φινλανδία, οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία πρωτοστατούν παγκοσμίως στην αξιοποίηση ευρυζωνικών εφαρμογών, με ποσοστά διείσδυσης πάνω από 30% στα τέλη του 2007, όπως αναφέρεται στην 13η έκθεση προόδου για την ενιαία αγορά τηλεπικοινωνιών που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι τέσσερις αυτές ευρωπαϊκές χώρες, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και την Γαλλία, παρουσιάζουν ποσοστό διείσδυσης ευρυζωνικών εφαρμογών υψηλότερο από τις ΗΠΑ (22,1%) τον Ιούλιο 2007.

Το 2007 προστέθηκαν στην ΕΕ συνολικά 19 εκατ. ευρυζωνικές γραμμές, προσθήκη που ισοδυναμεί με πάνω από 50.000 νοικοκυριά καθημερινώς.

Ο ευρυζωνικός τομέας παρήγαγε έσοδα ύψους κατ’εκτίμηση 62 δις ευρώ, η δε συνολική διείσδυση στην Ευρώπη έφθασε σε ποσοστό 20%.

Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια να ωφεληθούν περαιτέρω οι καταναλωτές από την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς, την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού και την ελάφρυνση των κανονιστικών ρυθμίσεων για τους συντελεστές της αγοράς.

Ρυθμός διείσδυσης ευρυζωνικότητας στην Ε.Ε. (Ιανουάριος 2008)

(κλικ στο διάγραμμα για μεγένθυση)

"Tο ευρωπαϊκό κανονιστικό μοντέλο έχει σχεδιαστεί για να αυξήσει τον ανταγωνισμό στην αγορά τηλεπικοινωνιών, και αυτό αρχίζει βεβαίως να αποφέρει οφέλη”, δήλωσε η κ. Viviane Reding, Επίτροπος αρμόδια για τις τηλεπικοινωνίες. "Ωστόσο, το έργο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Είναι περιορισμένος ο ανταγωνισμός για την πρόσβαση στο σταθερό δίκτυο, το οποίο εξακολουθεί να προσφέρεται σε ποσοστό 86,5% των καταναλωτών μέσω της υποδομής του κατεστημένου φορέα. Επιπλέον, μολονότι οι τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών δεν έχουν σύνορα, μόνο ποσοστό 30% των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των μεγάλων επιχειρήσεων της ΕΕ αναπτύσσεται έξω από την εγχώρια αγορά τους. Αυτό δείχνει ότι έν έχουμε ακόμη μιαν ελκυστική ενιαία αγορά για επιχειρήσεις και υπηρεσίες ευρωπαϊκής κλίμακας, οπότε οφείλουμε να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να περιορίσουμε τους κανονιστικούς φραγμούς στην Ευρώπη. Μόνο με το άνοιγμα της ενιαίας αγοράς στις επιχειρηματικές δραστηριότητες θα καταστεί η Ευρώπη ανταγωνιστική και οι καταναλωτές θα επωφεληθούν από ευρεία επιλογή πολύτιμων υπηρεσιών σε προσιτές τιμές.”

Η σημερινή έκθεση προόδου είναι το στιγμιότυπο της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρονικών επικοινωνιών όπως είχε διαμορφωθεί τον Δεκέμβριο του 2007, με βάση τα δεδομένα και αριθμητικά στοιχεία από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές τηλεπικοινωνιών και τους παράγοντες της αγοράς.

Ο τομέας των τηλεπικοινωνιών αντιπροσωπεύει αξία ύψους σχεδόν 300 δις ευρώ (2% του ΑΕΠ της ΕΕ) και πέρυσι αυξήθηκε κατά 1,9%. Το 2007 υπήρξε επίσης το πέμπτο συνεχές έτος αυξημένων επενδύσεων στον εν λόγω τομέα, με ποσό που υπερέβη τα 50 δις ευρώ (σε παρόμοιο επίπεδο με τις ΗΠΑ και υψηλότερο από ό,τι η Κίνα και η Ιαπωνία μαζί).

Ένας τομέας σε ανάπτυξη

Ο τομέας των κινητών επικοινωνιών εξακολουθεί να αποτελεί την μεγαλύτερη αγορά τηλεπικοινωνιών, με έσοδα αυξημένα κατά 3,8%, στο επίπεδο των 137 δις ευρώ. Η διείσδυση της κινητής επικοινωνίας προχώρησε περαιτέρω, στο 112%, σε σύγκριση με 103% το 2006.

Η διείσδυση συστημάτων κινητής επικοινωνίας 3ης γενιάς (3G) διπλασιάστηκε φτάνοντας το 20% κατά το 2007, ξεπερνώντας πλέον τα 88 εκατ. συνδρομητές. Παράλληλα με την απογείωση της 3G, οι υπηρεσίες μεταβίβασης δεδομένων στο δίκτυο κινητής επικοινωνίας (υπηρεσίες κινητών δεδομένων) αυξήθηκαν κατά περίπου 40%.

Διείσδυση συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας

(κλικ στο διάγραμμα για μεγένθυση)

Τα έσοδα από σταθερή τηλεφωνία υποχώρησαν κατά 5% σε σύγκριση με το 2006, επειδή οι πελάτες στράφηκαν στις κινητές υπηρεσίες και το Διαδίκτυο. Ωστόσο, υπήρξε αντιστάθμιση των επιχειρήσεων σταθερού δικτύου λόγω της ισχυρής μεγέθυνσης στις ευρυζωνικές υπηρεσίες, οι οποίες απέδωσαν έσοδα ύψους 62 δις ευρώ.

12 εκατομμύρια πελάτες άλλαξαν φορέα το 2007

Η υποχώρηση των τιμών για φωνητικές συνδιαλέξεις στο κινητό δίκτυο μέχρι και 14% αντανακλά τις μειώσεις στα τέλη τερματισμού σε κινητό δίκτυο που χρεώνονται από ένα φορέα στον άλλο για τη διεκπεραίωση κλήσεων μεταξύ των δικτύων τους, συνεπεία της παρέμβασης των εθνικών ρυθμιστικών αρχών για τις τηλεπικοινωνίες. Οι καταναλωτές επωφελήθηκαν επίσης από περισσότερες δεσμοποιημένες προσφορές (πακέτα). Ποσοστό 13% των Ευρωπαίων είναι πλέον συνδρομητές σε κάποιο πακέτο με ενιαίο λογαριασμό, ποσοστό 12% περιλαμβάνουν την τηλεόραση στην δεσμοποιημένη δέσμη υπηρεσιών, το 23% εξυπηρετούνται με φωνητική τηλεφωνία, το 6% με κινητή τηλεφωνία και το 24% έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο.

Η φορητότητα του αριθμού κλήσης – αλλαγή φορέα χωρίς να αλλάξει ο αριθμός – είναι πλέον δυνατή για χρήστες σταθερού και κινητού δικτύου παντού, με εξαίρεση την Βουλγαρία και την Ρουμανία. 12 εκατ. καταναλωτές άλλαξαν φορέα εκμετάλλευσης δικτύου το 2007.

Ενιαία αγορά τηλεπικοινωνιών: πρέπει ακόμα να γίνουν πολλά

Στην έκθεση της Επιτροπής προσδιορίζονται επίσης χώροι όπου η ενιαία αγορά τηλεπικοινωνιών παραμένει ατελής:

Οι κατεστημένοι φορείς ελέγχουν περισσότερο από το 46% των ευρυζωνικών γραμμών, ενώ σε 7 κράτη μέλη ελέγχουν πάνω από το 60% των ευρυζωνικών συνδέσεων. Στην Κύπρο, το Λουξεμβούργο και την Φινλανδία, το μερίδιο αγοράς ευρυζωνικών υπηρεσιών του κατεστημένου φορέα είναι υψηλότερο από 70%. Επιπλέον, η πρόσβαση στη σταθερή τηλεφωνία εξακολουθεί να παρέχεται σε ποσοστό 86,5% των πελατών μέσω της υποδομής του κατεστημένου φορέα - σε 12 κράτη μέλη πάνω από το 95% - επειδή είτε δεν έχουν ακόμη θεσπιστεί κανονιστικές αλλαγές είτε δεν έχουν ακόμη παραγάγει αποτελέσματα.

Τα τέλη τερματισμού σε κινητό δίκτυο (MTR) υποχώρησαν το 2007, παρουσιάζουν όμως μεγάλες διαφορές από χώρα σε χώρα στην ΕΕ. Η υψηλότερη τιμή MTR στην Ένωση είναι υπερδεκαπλάσια της χαμηλότερης: 1,9 ευρωλεπτά ανά λεπτό της ώρας στην Κύπρο, έναντι 22,4 στην Εσθονία. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αβεβαιότητα στις πανευρωπαϊκές επιχειρήσεις τηλεπικοινωνιών.

Η φορητότητα του αριθμού κλήσης δεν εφαρμόζεται με ενιαίο τρόπο στην ΕΕ. Στην Ιρλανδία και στην Μάλτα αρκεί μία ημέρα για την αλλαγή επιχείρησης κινητού δικτύου, αλλά στην Ιταλία και στη Σλοβακία χρειάζονται μέχρι και 20 ημέρες.

Οι προτάσεις για μεταρρύθμιση του κανονιστικού πλαισίου για τις τηλεπικοινωνίες στην Ευρώπη εγκρίθηκαν από την Επιτροπή τον Νοέμβριο 2007 και εξετάζονται τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

ΕΛΛΑΔΑ

Σε ό,τι αφορά στη χώρα μας, η διείσδυση της ευρυζωνικότητας αυξήθηκε σημαντικά σε ποσοστό άνω του 9%, αν και είναι ακόμη αρκετά πίσω από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο του 20%. Ο ανταγωνισμός στην αγορά κινητής τηλεφωνίας οδήγησε σε συμμαχίες κινητοσταθερής τηλεφωνίας (κινητή και σταθερή τηλεφωνία και ίντερνετ) και σε προσφορές πακέτων. Ο κατεστημένος φορέας (ΟΤΕ) εξακολουθεί να κυριαρχεί τόσο στην αγορά σταθερής τηλεφωνίας (75%) όσο και στην αγορά ευρυζωνικού ίντερνετ (58%).

Αύξηση της ευρυζωνικής διείσδυσης

Υπάρχει σημαντική αύξηση στην ευρυζωνική διείσδυση, από το 4% τον Ιανουάριο του 2007 στο περίπου 9% τον Ιανουάριο του 2008. Ωστόσο ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 20%. Ο συνολικός αριθμός ευρυζωνικών γραμμών σχεδόν τριπλασιάστηκε. Το 2007 οι ευρυζωνικές υπηρεσίες στην χώρα βελτιώθηκαν ως αποτέλεσμα των ρυθμιστικών μέτρων που έπαιρνε η ΕΕΤΤ και των προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνταν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την κυβέρνηση.

Η αγορά κινητής γνωρίζει υψηλή ανάπτυξη

Η εδραίωση της αγοράς κινητής τηλεφωνίας με την μορφή συμμαχιών σταθερής- κινητής τηλεφωνίας είχε ως αποτέλεσμα να ενταθεί ο ανταγωνισμός και να παρουσιαστούν τα πρώτα προϊόντα πακέτων κινητο-σταθερής. Ο ρυθμός διείσδυσης της κινητής τηλεφωνίας εξακολούθησε να είναι ανοδικός φθάνοντας σχεδόν στο 106% τον Οκτώβριο του 2007, αν και παραμένει χαμηλότερο από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο του 112%.

Ο εντοπισμός καλούντος για το 112 καταγράφει πρόοδο

Ο εντοπισμός καλούντος είναι διαθέσιμος στην Ελλάδα για κλήσεις από σταθερά και κινητά τηλέφωνα στον αριθμό επείγουσας ανάγκης 112. Ως εκ τούτου έκλεισε ο φάκελος δικαστικής προσφυγής κατά της Ελλάδας για την μη διάθεση πληροφοριών σχετικώς με τον εντοπισμό του καλούντος.

Τομείς προς βελτίωση

Σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχει περιθώριο για περισσότερο αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην σταθερή τηλεφωνία, όπου ο κατεστημένος φορέας διατηρεί το 75% των κερδών σε ότι αφορά σε κλήσεις προς σταθερά τηλέφωνα και το 69% σε κλήσεις προς κινητά τηλέφωνα, αλλά και στο ευρυζωνικό δίκτυο όπου το μερίδιο συνδέσεων λιανικής βρισκόταν γύρω στο 58% τον Ιανουάριο του 2008, παρουσιάζοντας μια μικρή μόνο μείωση από το περίπου 63% ένα χρόνο νωρίτερα.

Αναποτελεσματικό σύστημα εφέσεων

Παρα την σχετική βελτίωση το 2007, το δικαστικό σύστημα εφέσεων εξακολουθεί να μην είναι ικανοποιητικό. Παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις στις αποφάσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις οι εφέσεις δεν βρίσκουν την λύση τους.

Οι καταναλωτές διαμαρτύρονται

Η γρήγορη διάθεση ευρυζωνικών υπηρεσιών βρήκε την αγορά απροετοίμαστη και οδήγησε σε δραματική αύξηση στον αριθμό των καταγγελιών εκ μέρους των καταναλωτών, φθάνοντας μόλις στο πρώτο 3μηνο του 2007 στις 5.100.