Ο εφευρέτης των συσκευών επαίρεται για τις δυνατότητες και προειδοποιεί για τους κινδύνους τους.

Οι αποκρουστικοί ήχοι των πυροβολισμών στο Πανεπιστήμιο Βιρτζίνια Τεκ και τα γεμάτα μίσος συνθήματα που φώναζαν οι δήμιοι του Σαντάμ Χουσεΐν είναι δύο από τις πιο πρόσφατες σκηνές που αποτυπώθηκαν σε βιντεοκάμερες κινητών τηλεφώνων και έκαναν το γύρο του κόσμου απασχολώντας την κοινή γνώμη.

Τα κινητά τηλέφωνα δίνουν έτσι πρωτόγνωρη δύναμη στο χρήστη τους, μεταμορφώνοντάς τον σε αυτόκλητο ρεπόρτερ. Την έκπληξή του για το φαινόμενο αυτό και την πολιτιστική επανάσταση που προκάλεσε εκφράζει ο εφευρέτης της φωτογραφικής κάμερας για κινητό τηλέφωνο, Φίλιπ Καν.

Απαρχές

«Το αντίκτυπό του ήταν τεράστιο, χάρη στην ευχρηστία του», λέει ο κ. Καν, που υπήρξε ιδρυτής της εταιρίας Borland, μία από τις πρώτες ανταγωνίστριες της Microsoft. «Το 1997, η γυναίκα μου ετοιμαζόταν να γεννήσει την κόρη μας και ήθελα να μοιραστώ τις φωτογραφίες του νεογέννητου μωρού με φίλους και συγγενείς. Διαπίστωσα ότι δεν υπήρχε απλός τρόπος για να το κάνω. Συναρμολόγησα λοιπόν την πρώτη κάμερα κινητού τηλεφώνου», θυμάται ο Καν.

Ενώ καθόταν στην αίθουσα αναμονής του μαιευτηρίου, ο Καν έγραψε απλό πρόγραμμα στο φορητό υπολογιστή του και έστειλε το βοηθό του σε κατάστημα ηλεκτρονικών ειδών να του φέρει κολλητήρι και άλλα αναγκαία υλικά. Μόλις γεννήθηκε η Σοφία, ο Καν μπόρεσε να στείλει την ίδια στιγμή φωτογραφία σε όλους τους φίλους του.

Μία δεκαετία αργότερα, 41% των νοικοκυριών στις ΗΠΑ κατέχουν κινητό με κάμερα. Η εταιρία ερευνών αγοράς Gartner προβλέπει στο μεταξύ ότι 589 εκατομμύρια κινητά τηλέφωνα με κάμερες θα πουληθούν φέτος στον κόσμο, με τον αριθμό αυτό να φθάνει το ένα δισεκατομμύριο μέχρι το 2010.

«Μεγάλος Εξάδελφος» 
  
«Την τελευταία δεκαετία βρεθήκαμε υπό παρακολούθηση από κάμερες ασφαλείας και τον κρατικό Μεγάλο Αδελφό. Οι σημερινοί αδιάκριτοι διώκτες, όμως, είναι απλοί πολίτες με βιντεοκάμερες στα κινητά τους», λέει ο καθηγητής ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, Φρεντ Τέρνερ.

Η συσκευή που συναρμολόγησε ο Καν στο μαιευτήριο της Σάντα Κρουζ το 1997 εξελίχθηκε σε πραγματικό κοινωνικό φαινόμενο, που μεταμόρφωσε καθημερινούς πολίτες σε επίφοβους παπαράτσι. Το «φαινόμενο» έχει σταθεί αφορμή για αγωγές, όπως όταν φοιτητής του UCLA στράφηκε κατά της αστυνομίας του Λος Άντζελες, αφού περαστικοί είχαν καταγράψει τον ξυλοδαρμό του από αστυνομικά όργανα. Στη Μαλαισία, η κυβέρνηση διέταξε τη διενέργεια διοικητικής έρευνας για τις συνθήκες στις γυναικείες φυλακές της χώρας, μετά τη δημοσίευση βίντεο που έδειχνε το βασανισμό κρατούμενης.

Αμφιλεγόμενη χρήση

Ο 55χρονος Καν, που δεν εφηύρε το βίντεο στο κινητό, αλλά έδωσε το έναυσμα για την εξέλιξη αυτή, έχει απόλυτη επίγνωση των αρνητικών χρήσεων της καινοτομίας που εισήγαγε, όπως τις φωτογραφίες ανύποπτων γοητευτικών γυναικών ή τη συνήθεια του «happy slapping», που ξεκίνησε από την Ευρώπη και αφορά την πρόκληση πραγματικού και βίαιου καυγά, την αποτύπωσή του στο κινητό και τη διασπορά του στο Διαδίκτυο.

Ο Καν προτιμά, ωστόσο, να επικεντρώνεται στα οφέλη της τεχνολογικής καινοτομίας που εισήγαγε. Αναφέρει λοιπόν περιστατικά, όπου επιτιθέμενοι κακοποιοί φοβήθηκαν από την παρουσία μαρτύρων με κάμερες στα κινητά τους, αλλά και υποθέσεις του αστυνομικού δελτίου, στις οποίες οι δράστες πιάστηκαν από φωτογραφίες που τράβηξαν μάρτυρες. Αν και ο Καν θεωρεί το βίντεο του απαγχονισμού του Σαντάμ Χουσεΐν αποτρόπαιο, σπεύδει να τονίσει ότι «έδειξε την πραγματική σκηνή της εκτέλεσης προς τον κόσμο και όχι την επίσημη κρατική εκδοχή της».