Οι υποσχέσεις για νέες τεχνολογίες που θα βελτιώσουν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο για τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι ελπίδες ότι θα γεφυρωθεί σύντομα το ψηφιακό χάσμα ανάμεσα σε ανεπτυγμένες και μη χώρες, οι ανησυχίες για τις συνεχιζόμενες προσπάθειες χειραγώγησης των χρηστών από συγκεκριμένα καθεστώτα, αλλά και η μεγάλη ικανοποίηση για το ότι –επιτέλους- ακούστηκαν ελεύθερα πολλές φωνές και απόψεις, σφράγισαν το 1ο Φόρουμ για τη Διακυβέρνηση του Internet (1ο Internet Governance Forum), το οποίο πραγματοποιήθηκε από τις 30 Οκτωβρίου ως τις 2 Νοεμβρίου, στην Αθήνα.

Ήταν χαρακτηριστική η δήλωση ενός συνέδρου, από τους εκατοντάδες που πήραν μέρος στο Φόρουμ, την οποία μετέδωσαν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία: «ήταν το σωστό πράγμα, στη σωστή ώρα για το Internet». Όσο για την επιτυχία ή μη της εκδήλωσης, αυτή συνοψίζεται στη δήλωση του εκπροσώπου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ και «ψυχής» του Φόρουμ, Ινδού διπλωμάτη Νιτίν Ντεσάι, ο οποίος υπογράμμισε ότι «κάθε συνέδριο που οργανώνεται από τον ΟΗΕ είναι είτε επιτυχημένο, είτε πολύ επιτυχημένο. Το Φόρουμ της Αθήνας ήταν εξαιρετικά επιτυχημένο…».

Το κοινό σημείο

Κοινό σημείο σχεδόν όλων των ομιλιών στη διάρκεια του τετραήμερου Φόρουμ, ήταν η αναγνώριση του Internet ως βασικότατου στοιχείου της υποδομής μιας κοινωνίας που θέλουμε να βασίζεται στην πληροφορία και στη γνώση. Γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντική η συμμετοχή και η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων, με οποιονδήποτε τρόπο, στη λειτουργία και την αξιοποίησή του, κάτι που εκδηλώθηκε με τον καλύτερο τρόπο στο Φόρουμ της Αθήνας.

Αυτό τόνισαν στα μηνύματά τους ο απερχόμενος γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν (που χαρακτήρισε την πρώτη σύνοδό του «σημαντικό νέο όχημα για το διάλογο»), αλλά και ο πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, ο οποίος επεσήμανε ότι «το IGF προσφέρει μια ανοικτή και διαφανή πλατφόρμα για την καθιέρωση του διαλόγου μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων μερών. Μπορεί να διευκολύνει την ανταλλαγή ιδεών και παραδειγμάτων βέλτιστης πρακτικής σε σχέση με τη διακυβέρνηση του Διαδικτύου. Μέσω της αυξημένης αλληλεπίδρασης μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, η ελεύθερη διακίνηση ιδεών μπορεί να οδηγήσει σε μια ανεξάρτητη και κριτική αντιμετώπιση των σημαντικότερων ζητημάτων. Ταυτόχρονα, η διαφορετικότητα των συμμετεχόντων σε συνδυασμό με τον ανοικτό χαρακτήρα του Φόρουμ, προσφέρει την ευκαιρία για μια σοβαρή εμπλοκή και δέσμευση απ’ όλα τα μέρη». Για να συμπληρώσει ότι «είναι πρόκληση για εμάς η προσπάθεια να εξασφαλίσουμε πως το Διαδίκτυο θα ανταποκριθεί στις συγκεκριμένες ανάγκες όλων αυτών που ευρέως περιγράφονται ως ‘ψηφιακοί άστεγοι’».

Στο ίδιο πνεύμα ήταν και η ομιλία του υπουργού Μεταφορών & Επικοινωνιών, Μιχάλη Λιάπη, υπό μορφή αποτίμησης, κατά τη λήξη του Φόρουμ. Ο κ. Λιάπης προσδιόρισε –αναφερόμενος στο πιό «καυτό» θέμα του Φόρουμ, την ασφάλεια- το ορατό όφελος στο ότι «διευρύνθηκε ο κύκλος των παραγόντων που συζητούν, ενημερώνονται και θα κληθούν να αποφασίσουν για τη σχετική δημόσια πολιτική. Από επαφές εταιριών και ειδικών εξελίχθηκε σε συμμετοχή όλων, χωρίς να προτιμάται ή να αποκλείεται κανένας, και έγινε δυνατή η επίσημη επαφή τους».

Πρωτότυπη δομή

Στη διάρκεια του 1ου IGF πραγματοποιήθηκαν πέντε σημαντικές ολομέλειες, που ασχολήθηκαν με τα βασικά θέματα της ατζέντας, ενώ πλαισιώθηκαν από 36 ομάδες εργασίας, οι οποίες εστίασαν το ενδιαφέρον τους σε περισσότεροι εξειδικευμένα θέματα. Οι ενότητες στις οποίες αφιερώθηκαν ολομέλειες, ήταν η ελευθερία έκφρασης αλλά και πρόσβασης στην πληροφορία (χωρίς, φυσικά, να θίγεται η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων), η ασφάλεια (όπου διαπιστώθηκε σημαντική μεν, αλλά όχι αρκετή πρόοδος, ειδικά σ’ ό,τι αφορά στο έγκλημα στον κυβερνοχώρο), η ποικιλομορφία στο Internet με τις τρεις διαστάσεις της (γλωσσική, πολιτιστική και τεχνολογική) και η πρόσβαση στο Διαδίκτυο (όπου καταγράφηκαν χαώδεις διαφορές από χώρα σε χώρα κι από ήπειρο σε ήπειρο).

Το Φόρουμ της Αθήνας –σύμφωνα με τον παριστάμενο «πατέρα του Internet», Βίντον Σερφ- μπορεί να μην είχε να προτείνει συγκεκριμένες δράσεις, όμως, σίγουρα θα βοηθήσει στην επίλυση πολλών προβλημάτων. «Φεύγω με καινούριες ιδέες, νέες απόψεις για τα προβλήματα που εξακολουθούν να ταλανίζουν το Διαδίκτυο. Στην πρώτη του σύνοδο, αυτό το Φόρουμ αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικό» τόνισε.

Η επόμενη σύνοδος του Φόρουμ θα πραγματοποιηθεί στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας, από τις 12 ως τις 14 Νοεμβρίου του 2007.