Στρατηγική για Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες & Νέες Τεχνολογίες 2008-2013

Μέχρι το 2015 η Ελλάδα θα διαθέτει ένα υπερσύγχρονο δίκτυο οπτικών ινών, ενώ τηλεοπτικά κανάλια υψηλής ευκρίνειας, υπηρεσίες βιντεοτηλεφωνίας (να μιλάμε δηλαδή στο τηλέφωνο και βλέπουμε το συνομιλητή μας), πολύ υψηλές και σταθερές ταχύτητες internet (τουλάχιστον 100 mbps για κάθε χρήστη), υπηρεσίες τηλε-εκπαίδευσης και τηλε-ιατρικής στο σπίτι, θα είναι μόνο μερικά από τις ψηφιακές υπηρεσίες που θα απολαμβάνουν οι Έλληνες πολίτες. Υπηρεσίες που θα αλλάξουν όχι μόνο την καθημερινότητά μας αλλά παράλληλα θα καταστήσουν τη χώρα μας πρωταγωνιστή στο χώρο των νέων τεχνολογιών. 

Τα παραπάνω προβλέπει η "στρατηγική για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και τις νέες τεχνολογίες 2008-2013" που παρουσίασαν στις 3 Σεπτεμβρίου οι υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών, Γιώργος Αλογοσκούφης και Μεταφορών και Επικοινωνιών, Κωστής Χατζηδάκης. Παρόντες στη συνάντηση ήταν επίσης ο Γενικός Γραμματέας Επικοινωνιών, Γιώργος Αναστασόπουλος, ο Ειδικός Γραμματέας Ψηφιακού Σχεδιασμού, Βασίλης Ασημακόπουλος και ο Ειδικός Γραμματέας ΣΔΙΤ, Λεωνίδας Κορρές.

Πιο συγκεκριμένα, η στρατηγική αυτή προβλέπει την ανάπτυξη ενός "ανοιχτού παθητικού δικτύου", το οποίο θα παρέχει οπτική ίνα σε περισσότερα από δύο εκατομμύρια σπίτια και επιχειρήσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και 50 ακόμη πόλεις της Ελλάδας. 

Το έργο, το οποίο θα στοιχίσει 2,1 δισ. ευρώ, εντάσσεται στο πλαίσιο της Ψηφιακής Στρατηγικής 2006-2013 και θα επεκτείνει τις ψηφιακές δομές και τα δίκτυα που έχουν ήδη αναπτυχθεί, παρέχοντας επιπλέον στη χώρα μας τη δυνατότητα να πρωτοπορήσει και να κερδίσει ένα πολύ μεγάλο αναπτυξιακό στοίχημα.

Για την ταχύτερη ανάπτυξη του δικτύου, το έργο θα χωριστεί σε τρεις γεωγραφικές περιοχές που θα αντιστοιχούν σε τρία έργα Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. Πηγή εσόδων θα είναι τα τέλη διάθεσης και χρήσης του παθητικού εξοπλισμού από τους παρόχους επικοινωνίας και από τους παρόχους περιεχομένου. 

Θα υπάρξει δυνατότητα κρατικής ενίσχυσης των τελικών χρηστών μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) στο οποίο και θα ενταχθεί ένα μέρος του έργου. Ο ρόλος του κράτους θα αφορά σε κάποιες οικονομικές ενισχύσεις, σε κάποιο τέλος διαθεσιμότητας και σε κάποια κίνητρα για τους τελικούς χρήστες, καθώς και στο να θέσει το νομοθετικό και το ρυθμιστικό πλαίσιο και να καθορίσει τις τεχνικές απαιτήσεις και τις προδιαγραφές.

Σύμφωνα με τους δύο υπουργούς, τα οφέλη που θα προκύψουν είναι πολλά:

• ενεργοποιούνται άμεσα μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις
• καλύπτεται το «ψηφιακό χάσμα», που μας χωρίζει από τις χώρες της ευρωζώνης, διευκολύνοντας έτσι την Εθνική Ψηφιακή Σύγκλιση
• δημιουργούνται χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, αναβαθμίζεται η ανταγωνιστικότητα της εγχώριας βιομηχανίας τηλεπικοινωνιών, με την προσφορά ποιοτικότερων υπηρεσιών στους καταναλωτές
• διευκολύνονται όλοι οι κλάδοι της οικονομίας, με την εφαρμογή αποτελεσματικότερων συστημάτων διοίκησης και παραγωγής
• ενθαρρύνεται η επιχειρηματικότητα στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας με δυνατότητες ανάπτυξης εξαγώγιμων υπηρεσιών
• αξιοποιούνται στο βέλτιστο βαθμό τα έργα δικτύων και υποδομών πρόσβασης επόμενης γενιάς που χρηματοδοτήθηκαν στον «Άξονα 4» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΚτΠ» (π.χ. 75  Μητροπολιτικά Δίκτυα )
• ενισχύεται η δημιουργία αποτελεσματικών εθνικών δράσεων για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, την προστασία του περιβάλλοντος (π.χ. για τον περιορισμό των άσκοπων μετακινήσεων), τη μαζική εφαρμογή της τηλε-ιατρικής και της τηλε-εκπαίδευσης κ.λπ.

Όπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών,  Γ. Αλογοσκούφης, "πρόκειται για μια πολύ μεγάλη πρωτοβουλία που θα αλλάξει την εικόνα της χώρας μας όσον αφορά τις ψηφιακές δυνατότητες που έχουμε. Ήδη, οι στόχοι που είχαμε θέσει υλοποιούνται. Τα τελευταία τεσσεράμισι χρόνια η Ελλάδα έχει καλύψει πολύ μεγάλο δρόμο στα θέματα των ψηφιακών τεχνολογιών. Βασικός μοχλός σε αυτή μας την προσπάθεια ήταν η Ψηφιακή Στρατηγική που έχουμε θέσει σε εφαρμογή από το 2006. Δεν μιλήσαμε μόνο για ένα σχέδιο. Κάναμε σαφή αναφορά και σε δράσεις και σε στόχους. Οι στόχοι αυτοί είναι σήμερα πραγματικότητα. Αναφερόμασταν τότε σε δεκάδες νέες ψηφιακές υπηρεσίες σε κεντρικές υπηρεσίες Υπουργείων και σε Δήμους όλης της χώρας. Εντός του φθινοπώρου του 2008 περισσότερες από 500 ηλεκτρονικές πύλες σε ισάριθμους μικρούς και μεγάλους Δήμους της χώρας και σε φορείς του Δημοσίου ανοίγουν τις πόρτες τους στους πολίτες, παρέχοντας ψηφιακές υπηρεσίες. Όσα θέσαμε τότε ως στόχους, σήμερα έχουν γίνει πράξη. Το 2007 η Ελλάδα κατετάγη έκτη παγκοσμίως και πρώτη μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της ευρυζωνικότητας, ενώ το 2006 είχαμε καταλάβει την πρώτη θέση παγκοσμίως. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημείωνε τον περασμένο Μάιο στην επίσημη έκθεσή της για την πρόοδο της πολιτικής i2010 στην Ευρώπη, πως «η ισχυρή προσήλωση σε πολιτικές νέων τεχνολογιών και κυρίως η Ψηφιακή Στρατηγική 2006 - 2013 έχει οδηγήσει την Ελλάδα σε σταθερή βελτίωση στους περισσότερους δείκτες». Είναι μια δράση που συμβάλει στην προσπάθεια για το ψηφιακό άλμα. Είναι ένα ακόμη σημαντικό κομμάτι που συμπληρώνει το «παζλ» της Ψηφιακής Στρατηγικής και μια πρωτοβουλία που αποδεικνύει στην πράξη  ότι δεν περιοριζόμαστε μόνο στις δυνατότητες των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων, αλλά αξιοποιούμε και τις μεγάλες δυνατότητες των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα", κατέληξε ο κ. Αλογοσκούφης.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, Κωστής Χατζηδάκης, ανέφερε ότι χαράχθηκε μια στρατηγική υπέρβασης διότι πάει στις πιο σύγχρονες ψηφιακές δράσεις που υπάρχουν στον κόσμο και αποφεύγεται έτσι η προώθηση στα ενδιάμεσα στάδια. «Πρόκειται για μια πολύ μεγάλης σημασίας πρωτοβουλία. Είναι μια μεγάλης κλίμακας επένδυση της χώρας στις νέες τεχνολογίες, αφού μιλάμε ουσιαστικά για τις σύγχρονες υπερλεωφόρους των τηλεπικοινωνιών», τόνισε χαρακτηριστικά ο υπουργός επισημαίνοντας ότι: "Από το σημείο που βρίσκεται σήμερα η χώρα μας, αντί να πάει σε ενδιάμεσες σύγχρονες τεχνολογίες, πάει στις πλέον σύγχρονες που υπάρχουν στον κόσμο. Ακολουθεί τα βήματα άλλων χωρών, όπως είναι η Ιαπωνία, η Κορέα, η Σουηδία. Και ακολουθεί τη στρατηγική άλλων επίσης ευρωπαϊκών κρατών όπως η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία, που πρόσφατα ανακοίνωσαν ότι κινούνται προς αυτό τον τομέα. Το έργο είναι πολύ σημαντικό. Και για την καθημερινότητα μας και για την ανάπτυξη της χώρας. Δεν είναι απλά κάτι ενδιαφέρον για αυτούς που ασχολούνται με τις νέες τεχνολογίες. Πλέον θα μπορούμε με μια τηλεφωνική σύνδεση να έχουμε όσα τηλεοπτικά κανάλια θέλουμε στο σπίτι μας, θα μπορούμε να έχουμε υπηρεσίες τηλε-εκπαίδευσης και τηλεϊατρικής, μπορούμε να έχουμε υπηρεσίες βιντεοτηλεφωνίας, , μπορούμε να κάνουμε τις συναλλαγές με τις Τράπεζες και το Δημόσιο. Αυτό αλλάζει την καθημερινή μας ζωή και δίνει ώθηση στην αναπτυξιακή διαδικασία στη χώρα μας».

Ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε επίσης και σε πρόσφατη δημοσκόπηση που έκανε το ΥΜΕ, μέσω της οποίας εξηγούσε τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου και ζητούσε τη γνώμη των πολιτών.

Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση αυτή:

• Περίπου το 90% των ερωτηθέντων απάντησε ότι θεωρούν σημαντικό το έργο (όπως αυτό περιγράφηκε αναλυτικά κατά τη διάρκεια της έρευνας)
• Πάνω από το 80% του δείγματος θεωρεί ότι είναι απαραίτητη η συμμετοχή του κράτους στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου
• Οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες επιθυμεί να ξεκινήσει άμεσα η υλοποίησή του
• Περίπου εννέα στους δέκα πολίτες θα αποδεχόντουσαν κάποια ενόχληση στη γειτονιά
• Ενώ και οι εννέα στους δέκα θα αποδεχόντουσαν κάποια ενόχληση στο ίδιο το κτίριο τους.

Σε ό,τι αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά και τα θεσμικά ζητήματα του έργου, ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε:

• Δημιουργούμε ένα Δίκτυο Οπτικών Ινών ανοιχτής πρόσβασης σε όλους τους παρόχους τηλεπικοινωνιακών και ψηφιακών υπηρεσιών. Ένα δίκτυο “open access” όπως λέγεται χαρακτηριστικά.
• Σε κάθε χρήστη θα φτάνει μία οπτική ίνα που θα του δίνει την δυνατότητα να απολαμβάνει υψηλές ταχύτητες πρόσβασης τουλάχιστον 100 Mbps –πρόκειται για ένα γιγαντιαίο άλμα σε σχέση με τα μέχρι σήμερα ισχύοντα, με παράλληλη εξασφάλιση της δυνατότητας εύκολης και άμεσης αναβάθμισής του ανάλογα με τις εξελίξεις της τεχνολογίας. 
• Επιλέγουμε το Μοντέλο του Παρόχου Υποδομής για την κατασκευή, συντήρηση και διάθεση της παθητικής υποδομής, δηλαδή σκοτεινής ίνας (dark fiber) στους παρόχους επικοινωνίας.
• Παραχωρούμε την εκμετάλλευση του δικτύου στον Πάροχο Υποδομής για χρονικό διάστημα 30 ετών με στόχο την αποπληρωμή της επένδυσής του. 
• Εξασφαλίζουμε την ολοκλήρωση της κατασκευής του δικτύου 7 χρόνια μετά την έναρξη των εργασιών.

Στη συνέχεια, ο υπουργός Μεταφορών αναφέρθηκε στο ρόλο της ελληνικής πολιτείας, ο οποίος είναι ενεργός σε τρία επίπεδα:

• Οικονομικές ενισχύσεις
• Νομοθετικές και ρυθμιστικές παρεμβάσεις και
• Καθορισμός τεχνικών απαιτήσεων και προδιαγραφών

Σε σχέση μάλιστα με τα δύο τελευταία, o κ. Χατζηδάκης γνωστοποίησε ότι βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα καλύψει νομοθετικά και ρυθμιστικά θέματα για την ομαλή υλοποίηση και διευκόλυνση της ανάπτυξης του δικτύου των οπτικών ινών (μερικά από τα στοιχεία του ρυθμιστικού πλαισίου είναι τα δικαιώματα διέλευσης για νέες και υφιστάμενες υποδομές, οι απαιτήσεις ανάπτυξης των νέων υποδομών, η ανάπτυξη δικτύων με εναέριες καλωδιώσεις και οι ρυθμίσεις πρόσβασης σε ιδιωτικά κτίρια, κοινόχρηστους χώρους), ενώ κατέληξε λέγοντας "θέλω ακόμη μια φορά να σημειώσω ότι είναι έργο, που αφορά όλους μας, είτε μένουμε στις μεγάλες πόλεις, είτε μένουμε στην επαρχία. Παράλληλα προετοιμάζουμε από κοινού όλα τα Υπουργεία, Δίκτυα Υψηλών Ταχυτήτων, που θα καλύπτουν ολόκληρη την Ελληνική περιφέρεια. Οι νέες τεχνολογίες βρίσκονται στην καρδιά των εξελίξεων, κοινωνικά και οικονομικά. Η Ελλάδα δεν θέλει απλά να ακολουθήσει αυτές τις εξελίξεις, θέλει να είναι ανάμεσα στους πρωτοπόρους. Και για αυτό το λόγο επιλέγουμε αυτή τη στρατηγική. Τη στρατηγική για την προώθηση των δικτύων οπτικών ινών νέας γενιάς. Είναι μια στρατηγική υπέρβασης, είναι μια στρατηγική πρωτοπορίας. Είναι μια στρατηγική για την ανάπτυξη του τόπου".

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, έως το τέλος του 2008 θα είναι έτοιμος ο φάκελος ο οποίος θα διαβιβαστεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να εξεταστεί η συμβατότητα του έργου με το κοινοτικό δίκαιο. Θα πραγματοποιηθεί επίσης διαβούλευση και θα εγκριθεί το έργο από την αρμόδια διυπουργική επιτροπή. 

Στη συνέχεια, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2009 θα γίνει διαγωνισμός ανάθεσης συμβούλου ενώ το δεύτερο εξάμηνο του 2009 θα γίνει ο διεθνής διαγωνισμός για το έργο.