Η αρχιτεκτονική του συστήματος επηρεάζει τη λειτουργικότητα, απόδοση, αποτελεσματικότητα, συντήρηση και επέκταση του καθόλη τη διάρκεια ζωής του και για αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο αρχικό στάδιο σχεδίασης ώστε το σύστημα να είναι σωστά δομημένο.

Αρχιτεκτονική πελάτη - εξυπηρετητή και 3 επιπέδων

H πιο γνωστή αρχιτεκτονική τα τελευταία είκοσι χρόνια – κυρίως σε εφαρμογές βάσεων δεδομένων – είναι αυτή του πελάτη-εξυπηρετητή (client-server). Σε αυτή την αρχιτεκτονική, ο πελάτης στέλνει ένα αίτημα (request) για δεδομένα στον εξυπηρετητή και αυτός επιστρέφει την απάντηση (response), την οποία επεξεργάζεται ο πελάτης και εμφανίζει στο χρήστη τα αποτελέσματα, όπως φαίνεται στο διάγραμμα 1 (α).

Το πρόβλημα με αυτή την προσέγγιση είναι ότι η εμφάνιση των δεδομένων και η επεξεργασία τους γίνεται από το ίδιο πρόγραμμα, τον πελάτη. Αν υπάρχουν πολλαπλά κανάλια διάχυσης της πληροφορίας ή συχνή αλλαγή στη μορφή παρουσίασης, τοτε θα πρέπει να αλλάζει κάθε φορά η client εφαρμογή. Τα τελευταία χρόνια με την εμφάνιση του διαδικτύου, έχει επικρατήσει σε εφαρμογές web η αρχιτεκτονική τριών επιπέδων (3-tier architecture) η οποία τοποθετεί σε διαφορετικά εννοιολογικά επίπεδα τη λογική του προγράμματος που επεξεργάζεται τα δεδομένα (application logic) από τον τρόπο και μέσο που γίνεται η παρουσίαση (presentation). Αυτή η προσέγγιση φαίνεται στο διάγραμμα 1 (β) και είναι αυτή που προτείνουμε για το σύστημα προς υλοποίηση.

Διάγραμμα 1: client-server και 3-tier αρχιτεκτονική.

Περιγραφή Συστήματος

Το σύστημα προς υλοποίηση θα πρέπει να μπορεί να διαχειρίζεται πλήρως τις τιμές των διαφόρων προϊόντων. Αυτή η διαχείριση περιλαμβάνει:

• εισαγωγή/διαγραφή τιμών, τοπικά (locally) ή απομακρυσμένα (remotely)
• ενημέρωση/αλλαγή τιμών, τοπικά ή απομακρυσμένα
• εμφάνιση τιμών και επεξεργασία τους, με πολλαπλές όψεις, τοπικά ή απομακρυσμένα.

Η καρδιά του συστήματος θα πρέπει να είναι ένα σχεσιακό σύστημα διαχείρισης βάσης δεδομένων (relational DBMS) το οποίο να επιτρέπει την εισαγωγή/ενημέρωση νέων και εμφάνιση ήδη καταχωρημένων εγγραφών με τρόπο αποτελεσματικό. Επίσης η σχεδίαση της βάσης δεδομένων (Β.Δ.) θα πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να βελτιστοποιείται και υποβοηθείται η επεξεργασία πολύπλοκων ερωτημάτων ανάλυσης δεδομένων. Οι άλλες συνιστώσες του συστήματος θα «συμβουλεύονται» συνεχώς τη Β.Δ.

Για να επιτευχθεί η δυνατότητα απομακρυσμένης ενημέρωσης και παρουσίασης τιμών θα πρέπει να υπάρχει ένας εξυπηρετητής ιστοσελιδών (web server) και τα αντίστοιχα προγράμματα που θα υποστηρίζουν μέσω του διαδικτύου τις λειτουργίες αυτές. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει και μια ασύρματη πύλη (wireless gateway) για την υποστήριξη των μηχανισμών απομακρυσμένης και ασύρματης ενημέρωσης στοιχείων τιμοληψιών. Επίσης μπορεί να υπάρχει και ένα σύστημα αυτόματης τηλεφωνικής εξυπηρέτησης (IVR – Interactive Voice Response) το οποίο μέσω έξυπνων ερωτήσεων, menus και χρήσης πλήκτρών (ίσως και μέσω τεχνολογίας αναγνώρισης φωνής) να συλλέγει και ελέγχει τις διάφορες τιμές.

Τέλος, μία βασική λειτουργία του συστήματος είναι η εμφάνιση, παρακολούθηση και επεξεργασία των τιμών ως προς διαφορετικές διαστάσεις (χρονικά, ανά κατηγορία, ανά περιοχή, κ.α.) και όψεις. Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητο κάποιο λογισμικό το όποιο θα επιτρέπει τη διατύπωση και υπολογισμό των παραπάνω λειτουργίων με τρόπο αποδοτικό και συνεχές.

Διάγραμμα και συνιστώσες του συστήματος

Η αρχιτεκτονική του προτεινόμενου συστήματος, σύμφωνα με την παραπάνω ανάλυση, δίνεται από το διάγραμμα 2.

Διάγραμμα 2: Αρχιτεκτονική συστήματος

Οι επιμέρους συνιστώσες του συστήματος είναι:

• H ασύρματη πύλη (wireless gateway) με σκοπό να επικοινωνεί ασύρματα και να συλλέγει τιμές από τους ανά την Ελλάδα υπαλλήλους της ΓΓΔΕ και να τις αποθηκεύει εν συνεχεία στη βάση δεδομένων. Η επικοινωνία πρέπει να γίνεται εξασφαλίζοντας κατάλληλα επίπεδα ασφάλειας, εμπιστευτικότητας, ακεραιότητας και αυθεντικότητας των δεδομένων που μεταδίδονται μέσα από το ασύρματο κανάλι επικοινωνίας. Το κανάλι αυτό θα χρησιμοποιεί υπάρχοντα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας ώστε να ελαχιστοποιεί το κόστος και να εξασφαλίζει την ασφάλεια των επικοινωνιών.
• Ο εξυπηρετητής ιστοσελίδων (web server) με σκοπό: (α) να επικοινωνεί μέσω διαδικτύου και να συλλέγει τιμές από τους ανά την Ελλάδα υπαλλήλους της ΓΓΔΕ και να τις αποθηκεύει εν συνεχεία στη βάση δεδομένων (β) να προσφέρει μία διεπαφή (interface) στους υπαλλήλους της ΓΓΔΕ με σκοπό την ενημέρωση των τιμών (αλλαγή/διαγραφή), την παρακολούθηση τους, καθώς και την εκτύπωση αναφορών (reports) και (γ) να προσφέρει μία διεπαφή (interface) στους καταναλωτές για την ενημέρωση τους για συγκεκριμένες τιμές ή στατιστικά στοιχεία.
• Το σύστημα IVR με σκοπό να επικοινωνεί τηλεφωνικά και να συλλέγει τιμές από τους ανά την Ελλάδα υπαλλήλους της ΓΓΔΕ και να τις αποθηκεύει εν συνεχεία στη βάση δεδομένων[*]
• Η βάση δεδομένων η οποία αποθηκεύει και διαχειρίζεται τα δεδομένα.
• Η μηχανή αναφορών (reporting engine) και επεξεργασίας πολυδιάστατων ερωτημάτων η οποία είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία και υπολογισμό των απαιτούμενων αναφορών.

[*]
Το σύστημα IVR δεν είναι ιδαίτερα χρήσιμο όταν υπάρχει μεγάλος όγκος δεδομένων, διότι συμβαίνουν αρκετά λάθη. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εφαρμογές με μικρό όγκο συλλογής δεδομένων (π.χ. πρατήρια βενζίνης) ή σαν back-up σύστημα στην ασύρματη συλλογή. Αναφέρεται όμως σε αυτή την πρόταση για λόγους πληρότητας.